Op vrijdag 2 juni vond de opening plaats van de Water Idylle en de Berg Idylle, twee kunstzinnige landschapsinterventies in Park Lindezegen tussen Arnhem en Nijmegen. Beide projecten zijn bedoeld om de 'landschapservaring' te vergroten. De vraag is waarom dit nodig was.
Door Sofia Opfer
Park Lingezegen vindt zijn oorsprong in de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra. In 1993 werd het 1700 hectare grote landbouwgebied tussen de uitbreidingswijken van Arnhem en Nijmegen aangewezen als stedelijk uitloopgebied. Daarnaast lag er een opgave voor waterberging en natuurontwikkeling. In het masterplan uit 2008 zijn vijf deelgebieden aangewezen, met elk een eigen sfeer. Sommige gebieden behouden hun agrarische karakter, terwijl andere gebieden vooral natte natuur krijgen. Voor de recreanten zijn verschillende paden aangelegd. Maar hoe verleid je de mensen om Park Lingezegen daadwerkelijk te bezoeken? De concurrentie is niet mals, met de Veluwezoom en de Ooijpolder om de hoek.
Rustplekken
Om meer bezoekers te trekken heeft Park Lingezegen een kunstprogramma in het leven geroepen. De Idylles – ontworpen door de kunstenaars van EventArchitectuur en de landschapsarchitecten van Veenenbos en Bosch en Feddes/Olthof –maken daar onderdeel van uit. Als voorbereiding op hun opdracht maakten de kunstenaars van EventArchitectuur een fietstocht door het gebied. Zij merkten dat het vooral een landschap van beweging is. De A325 en de A15 snijden door het gebied en er zijn diverse sluiproutes. De enige plek waar ze even hun fiets neer konden zetten om het landschap rustig te ervaren, was een kapelletje in de buurt van Bemmel. Dit inspireerde de kunstenaars om meer van dit soort rustplekken te creëren. Ze ontwierpen drie Idylles: Berg, Water en Bos (die in 2018 wordt aangelegd). 'Het zijn plekken waar de bezoeker zich verbonden kan voelen met de aarde, het leven en de vergankelijkheid daarvan', aldus Herman Verkerk van EventArchitectuur. Elke Idylle biedt de mogelijkheid om urnen bij te zetten of herdenkingsplakkaten te bevestigen. Niet omdat daar vraag naar is, maar omdat de kunstenaars hun ontwerp een meer permanent karakter wilden geven. Verkerk: 'Begraven fixeert een plek voor langere tijd.'
Utilitair raster
Het was warm op de openingsdag. Een flinke groep geïnteresseerden wandelde in de brandende zon naar de Idylles. Mensen die niet wilden lopen konden meerijden met een huifkar, voortgetrokken door een kleine tractor. De Water Idylle is een rechthoekige plas, vormgegeven volgens het patroon van ondergelopen weilanden. Om de plas loopt een pad , omzoomd met hoog opgeschoten kamille en koolzaad. In de betonnen verharding zijn tractorbandensporen aangebracht, als echo van het agrarische verleden. In een betonnen zitelement bij het water kunnen plaquettes aangebracht worden, ter herinnering aan overledenen.
De Berg Idylle is niet meer dan anderhalve meter hoog. Maar, zoals Dirk Sijmons in zijn openingsspeech zei: 'Het Nederlands cultuurlandschap is een neutraal utilitair raster waarin elke ingreep goed uit de verf komt. Elke verhoging kan een berg zijn.' De Berg Idylle bereik je via een tuin met wilde bloemen. Langs de tuin staat een urnenwand, die tegelijkertijd dienst doet als geluidscherm voor de snelweg die er vlak achter loopt. Op de top van de berg is de wand voorzien van een pergola en een zitrand, met uitzicht over weilanden en het waterbergingsgebied.
Moderne follies
De Idylles zijn geboren uit een pragmatische opgave: er moest invulling gegeven worden aan een recreatief programma. In vergelijking met de prachtige natuurgebieden in de omgeving had Park Lingezegen van zichzelf onvoldoende aantrekkingskracht. Kunst is ingezet voor de branding van het gebied. Het heeft geresulteerd in bijzondere verblijfsplekken; verstilde decors met een mediterrane trekken. De landschapsinterventies werken als de follies in klassieke Engelse landschapsparken – ze geven de bezoekers iets om hun blik op te richten, een doel voor hun wandeling. De Idylles maken een rondje Lingezegen net iets leuker.