Een poster met daarop de skyline van Pudong, het zakendistrict van Shanghai. Foto: EPA
De laatste jaren wordt er weer stevig gebouwd, vooral in de steden. De nieuwe projectlocaties lijken steeds dichter bebouwd te worden met steeds hogere gebouwen. Zal dit onze steden naar een hoger niveau tillen, of is het de nekslag voor het geliefde, bruisende stadsleven? De meningen lopen uiteen.
Fallische competitie
In een interview met de NRC hekelt oudgediende Richard Sennet de modernistische stedenbouw, die, in combinatie met het kapitalisme, tot gelijkvormigheid en anonimiteit leidt. ‘Fallische competitie in hoogbouw’, noemt hij het. Hij begrijpt niet waarom ze in Amsterdam en hele buurt bouwen van zo’n 25 woonnaalden van omstreeks honderd meter hoog met 5500 woningen. Hoge dichtheden zijn volgens Sennet ook op een andere, creatievere manier te realiseren. “Torens zijn saai, niet duurzaam en ze vormen geen fijne buurt waar zich een community kan vormen.”
Duurzame biotoop
Stedenbouwkundige Joost van den Hoek schrijft voor de Architect dat hoogbouw onontkoombaar is. De huidige bouwopgave moeten we niet willen uitsmeren in horizontale VINEX-wijken. Van den Hoek woont zelf op de 22ste verdieping van een hoge woontoren in Shanghai. Hij heeft het er naar zijn zin. Het wooncomplex is van alle gemakken voorzien en dankzij een uitstekend openbaar vervoersnetwerk is alles dichtbij. “De hoogbouwmetropool moet niet begrepen worden als leefomgeving met gebrek aan buitenruimte, groen en wooncomfort, maar juist als biotoop met een overmaat aan duurzame leefmogelijkheden, leefkansen en leefcomfort.”
Vraag achter de vraag
Een tijdje terug organiseerde Arcam een avond over verdichting. Architect Xander Vermeulen Windsant schreef daar voor Archined een verslag van. Verschillende ontwerpers vertelden hoe zij de compacte stad leefbaar en duurzaam houden. De noodzaak tot verdichting wordt algemeen als onontkoombare ‘natuurkracht’ geaccepteerd. Xander Vermeulen Windsant stelt zichzelf de vraag achter de vraag: Moeten we eigenlijk wel verdichten? Volgens hem is de bouwopgave vooral een gevolg van vergrijzing. Alleenstaande senioren willen volgens de auteur niet in hippe, hoogstedelijke micro-appartementen wonen. Misschien is het beter om de bouwopgave regionaal te spreiden, of om de gaten in de stad slim en hoogwaardig in te vullen.