25 jaar ontwerpprijsvragen: kansen voor innovatie of zorgelijk kansspel?

75 ontwerpprijsvragen uit de jaren 1993-2019
75 ontwerpprijsvragen uit de jaren 1993-2019

Op 6 november overhandigde Cilly Jansen, directeur Architectuur Lokaal, een inventarisatie van 75 ontwerpprijsvragen uit de jaren 1993-2019 aan het College van Rijksadviseurs en aan de Vlaamse Bouwmeester bij het jaarlijkse Bouwmeestersdebat. In een nieuwsbericht op hun eigen website is de organisatie vol lof over de opkomende prijsvraagcultuur in Nederland.

 

Nieuwe oplossingen

Volgens Architectuur Lokaal zijn prijsvragen hét middel om tot nieuwe oplossingen te komen voor ingewikkelde vraagstukken. Het is een manier van werken waarbij de juiste mensen bij elkaar komen, die elkaar niet vanzelfsprekend opzoeken. Het gaat vaak om een oriëntatie op nieuwe opgaven, om het opzetten van ateliers waarin toekomstscenario’s voor gebiedsontwikkeling worden verkend en om het bepalen van uitgangspunten voor omgevingsvisies. Prijsvragen bieden experimenteerruimte aan jong talent en aan ideeën van bewoners, ondernemers en andere belanghebbenden. Winnende plannen, soms van jongere ontwerpers, worden steeds vaker uitgevoerd.

 

Grote verliezen

Vanuit de vakwereld klinkt ook kritiek op het fenomeen prijsvragen. Architect Adriaan Jurriëns schreef dit voorjaar een blog voor de Architect, waarin hij prijsvragen vergelijkt met een kansspel. Architecten zijn volgens Jurriëns bereid om hoge verliezen te accepteren in ruil voor een kleine kans op een bijzondere opdracht. Hij berekent dat de deelnemende ontwerpbureaus aan de 34 Europan prijsvragen bij elkaar een verlies leden van €1.563.660. Hij vindt het bezwaarlijk dat opdrachtgevers voor miljoenen euro’s aan ontwerp-werkzaamheden aan de markt onttrekken door in te spelen op de blinde eerzucht van architecten.