
De winnaars van de KuiperCompagnons Graduation Awards met juryvoorzitter Gijs van den Boomen en hoofdredacteur Mark Hendriks. Foto Nadine van den Berg
Tijdens een feestelijke en drukbezochte bijeenkomst op de HAS in Den Bosch zijn afgelopen donderdag de winnaars bekend gemaakt van de door Blauwe Kamer georganiseerde KuiperCompagnons Afstudeerprijzen. Bij de bachelorprojecten ging de eerste prijs naar stedenbouwkundig ontwerper Sara Winters van de Breda University of Applied Sciences. Bij de masters viel Lieke Jildou de Jong van de Academie van Bouwkunst in de prijzen.
Landschapsarchitect De Jong kreeg de eerste prijs voor haar ontwerponderzoek naar ‘zoetwatererven’ in Groningen. Haar voorstel is om lege boerenerven te gebruiken voor de opvang en infiltratie van overtollig regenwater, waardoor ondergrond de capaciteit van de zoetwaterlens wordt hersteld. Bovengronds gelden de onbewoonde watererven als natuurzones voor insecten en dieren. Sommigen zijn toegankelijk en bieden wandelaars ontspanning en ruimte voor contemplatie.

Winnaar Lieke de Jong in gesprek met dagvoorzitter Sophie Stravens. Foto Nadine van den Berg
De jury onder leiding van Gijs van den Boomen, tevens directeur van KuiperCompagnons, vindt het project uitermate effectief en poëtisch tegelijk. Door een gedegen systeemontwerp krijgt het Groninger landschap weer perspectief, artistieke interventies zorgen voor schoonheid en landschapskwaliteit. Het is knap hoe De Jong vanuit het dreigende tekort aan zoet water andere opgaven beetpakt.
Tweede prijzen
Tweede prijzen gingen naar de Wageningse alumnus Emmelie van Ommen voor haar ontwerpstudie naar toekomstige dijklandschappen aan de Zeeuwse kust en de Amsterdamse landschapsarchitect Niek Smal voor zijn voorstel om in Noord-Holland de zoetwatervoorziening te herstellen.
Een eervolle vermelding was er voor Umut Türkmen van de Rotterdamse Academie. De jonge stedenbouwer durfde het aan op de grenzen van zijn vakgebied opnieuw te definiëren. Embedded op de Zuidas – hij huurde er 1,5 jaar een kantoor – legt Türkmen weerzinwekkende patronen bloot en draagt hij oplossingen aan voor veelal sociaaleconomische tegenstellingen.
Winnend bachelorproject
Het winnende bachelorproject van Sara Winters gaat over het kindvriendelijk maken van de Venserpolder in Amsterdam-Zuidoost. Door het perspectief van het kind als uitgangspunt te nemen – ooghoogte is 90 centimeter – komt Winters tot een rijke set aan ingrepen om de herbergzame buurt een verbeteringsslag te geven. Volgens de jury hanteert Winters legitieme ingrepen, zoals het doorbreken van de bouwblokken en de verdiepte ligging van de binnentuinen. Door haar benadering maakt Winters de buurt niet alleen aangenamer voor kinderen, maar voor iedereen.
De tweede prijs ging naar landschapsontwerper Chris Pluymackers van Van Hall Larenstein. Hij bedacht een ringconcept om het Kromme Rijnlandschap rondom Utrecht te ordenen en ‘veilig’ te stellen.
Over het algemeen zag de jury – met naast Van den Boomen rijksadviseur Jannemarie de Jonge – dat afstudeerders wederom grote vraagstukken bij de kop pakken, maar dat ze minder uitgesproken en radicaal zijn dan voorgaande edities. De alumni zoeken het dichter bij huis en houden het bij tastbare en concrete opgaven. De jury ziet het afstuderen als een vrije ruimte waar ontwerpstudenten nog eenmaal hun fascinatie mogen volgen. Maar ze vindt ook dat er meer aandacht mag zijn voor de uitvoeringskant. Hoe verhoudt een ontwerp zich tot de context van politiek, economie en maatschappij?
De door tijdschrift Blauwe Kamer georganiseerde KuiperCompagnons Graduation Awards zijn dit jaar voor de vijfde maal uitgereikt. In het septembernummer presenteerde Blauwe Kamer de 32 beste afstudeerplannen van bachelor- en masterstudenten in de stedenbouw en landschapsarchitectuur. De projecten die dit jaar door tien ontwerpopleidingen waren aangereikt zijn in oktober beoordeeld door de zogenoemde Club van 30, een gevarieerd gezelschap van vakgenoten. Zij brachten hun stem uit door voor de bachelorprojecten een top 2 en voor de masterprojecten een top 3 in te dienen. Hieruit kwam een lijst met nominaties voort – acht masters, vijf bachelors. Vervolgens boog de jury zich over de nominaties om uiteindelijk winnaars en eervolle vermeldingen aan te wijzen.
De KuiperCompagnons Graduation Awards worden mede mogelijk gemaakt door Young NVTL en Jong BNSP. Het speciale septembernummer met alle 32 projecten is alleen nog digitaal verkrijgbaar.